In veel gevallen verloopt de schaderegeling zonder al te grote problemen. Doorgaans wordt de schade geregeld in onderling overleg tussen (de belangenbehartiger van) een slachtoffer (of diens nabestaanden) en de veroorzaker of diens verzekeraar.
Het schaderegelingsproces verloopt dus niet volgens vaste regels. Ook zijn er wettelijk zijn geen vaste bedragen aan schadevergoeding geregeld.
Belangenbehartiging
Slachtoffers met letsel en nabestaanden kunnen het beste een belangenbehartiger inschakelen. Als de tegenpartij aansprakelijk is, betaalt hij de redelijke kosten van rechtsbijstand. De belangenbehartiger gaat na of de tegenpartij aansprakelijk is en of er schade te verhalen is.
WA-verzekeraars schakelen vaak ook een schaderegelaar in die voor hen optreedt. Het kan voorkomen dat u in contact bent met een WA-verzekeraar of diens schaderegelaar, voordat u een belangenbehartiger heeft. Als het goed is, zal de verzekeraar of diens schaderegelaar u aanraden een belangenbehartiger in te schakelen. U kunt beter niet zelf de schade regelen, bijvoorbeeld om er snel vanaf te zijn.
Wat staat u te wachten?
Als u een goede belangenbehartiger kiest, is deze deskundig op het gebied van schaderegeling. Alle zakelijke contacten met de tegenpartij kunt u aan hem of haar overlaten. Uw belangenbehartiger onderhoudt per telefoon, brief, e-mail, fax of persoonlijk contact met de tegenpartij. Hij houdt u op de hoogte, bij voorkeur zonder dat u erom hoeft te vragen.
U moet uiteraard meewerken en de noodzakelijke gegevens verstrekken. U hebt namelijk de bewijslast wat uw schade betreft. Sommige informatie ligt gevoelig om redenen van privacy. Overlegt u met de belangenbehartiger of het echt nodig is om die informatie naar de tegenpartij te sturen. U kunt dit ook nagaan in de Infowijzer rechts op deze pagina.
De afwikkeling van uw schade kan vaak lange tijd in beslag nemen. Dat komt omdat het bij personenschade veelal niet mogelijk is om onmiddellijk de – uiteindelijke – schade vast te stellen. Eerst moet de omvang van de tot dan toe geleden schade bekend zijn. Daarna moet worden berekend welke schade u in de toekomst nog zult lijden. Pas dan kan uw dossier worden afgewikkeld.
Fasen
De schaderegeling doorloopt verschillende fasen. Onderstaand wordt globaal beschreven hoe een gemiddelde, meest gangbare zaak verloopt. Het is goed om hierbij te bedenken dat de verschillende fases elkaar meestal overlappen. Zo zal uw belangenbehartiger alvast beginnen met het inventariseren van de hoogte van uw (letsel) schade, in afwachting van de erkenning van aansprakelijkheid door de verzekeraar. En met de berekening van de definitieve schade hoeft vaak niet te worden gewacht zodra afgesproken is dat er een medische expertise gaat komen.
1. Oriënterende fase
In de oriënterende fase wordt uw zaak opgestart. Het benodigde bewijs, zowel juridisch als medisch, wordt verzameld. De tegenpartij wordt aansprakelijk gesteld.
Activiteiten in deze fase zijn onder andere:
- het begroten van de (auto)schade
- het aanschrijven van eventuele getuigen
- het opvragen van het politierapport
- het opvragen van de eerste medische gegevens bij een behandelend arts
De activiteiten in deze fase zijn gericht op het vaststellen of de tegenpartij aansprakelijk is. Tevens wordt een idee verkregen van wat ongeveer de omvang van het letsel en de schade is.
Tegelijk met de aansprakelijkheidstelling kan uw belangenbehartiger ook een voorschot aanvragen.
2. Erkenning van de aansprakelijkheid
Nadat de aansprakelijkheid is erkend, regelt uw belangenbehartiger zo nodig een voorschot voor u en verzamelt gegevens voor al geleden schade en voorlopige gegevens voor nog te lijden schade.
Uw belangenbehartiger onderhoudt namens u het contact met de verzekeraar van de tegenpartij over de aansprakelijkheid en de hoogte van de schade. Hierover zal in een enkel uitzonderingsgeval een rechterlijke uitspraak worden gevraagd.
Het voorschot omvat vaak de lopende kosten: autoschade, ziektekosten, huishoudelijke hulp en dergelijke. Ook betaalt de verzekeraar soms alvast een voorschot op het smartengeld.
3. Vaststellen medische eindtoestand
Voor een definitieve regeling is het nodig dat u de medische eindtoestand heeft bereikt. Dat is het moment waarop u volgens de behandelend arts(en) bent hersteld of waarop uw letsel of handicap door behandeling niet verder zal verbeteren.
In geval van vrij onschuldig letsel, dat zeker zal genezen of al genezen is, hoeft de definitieve regeling hierop niet te wachten. Enige voorzichtigheid hiermee is geboden. Letsel dat aanvankelijk (gelet op de ernst van het ongeval) erg mee lijkt te vallen, kan in een later stadium verergeren.
Vervolgens moet worden vastgesteld wat de blijvende gevolgen van het ongeval zullen zijn. Dit kan behoorlijk wat tijd in beslag nemen. Uw belangenbehartiger en de wederpartij laten vaak samen een medische expertise doen door een onafhankelijke medisch specialist.
4. Definitieve schadeberekening
Is het medisch rapport over en weer geaccepteerd als uitgangspunt voor de eindafwikkeling? Dan kan de schade definitief worden berekend. Bij de afwikkeling van de schade bij langdurig of blijvend letsel wordt vooral gekeken naar de eventuele functionele invaliditeit en arbeidsongeschiktheid.
Soms wordt voor de berekening van het verlies van arbeidsvermogen (inkomensschade) nog een rekenkundig expert geraadpleegd. Vooral bij zelfstandigen is dit doorgaans nodig. De rekenkundige kijkt zowel naar de schade tot dan toe als naar de schade in de toekomst.
Bij arbeidsongeschiktheid zijn dit ingewikkelde berekeningen. De rekenkundige maakt meerdere inschattingen. Tot welke leeftijd zou u doorwerken als u geen letsel had opgelopen? Wat is uw statistisch verwachte levensduur? Wat zal de inflatie voor de toekomst worden? Hoe zal de rente zich in de komende jaren ontwikkelen? Alle ‘goede en kwade kansen’ in de toekomst worden meegenomen in de berekening.
5. De eindafwikkeling
De definitieve overeenkomst met betrekking tot de schade wordt vaak neergelegd in een ‘vaststellingsovereenkomst’ (VSO). Hierbij spreekt men over en weer af dat dit de eindsituatie is. Ook spreekt u af dat wanneer uw situatie toch zou verbeteren, u geen geld hoeft terug te betalen aan de verzekeraar. Andersom kunt u, wanneer uw situatie zou verslechteren, meestal niet méér claimen dan u met deze regeling al heeft ontvangen. Dit kan alleen als in de overeenkomst een specifiek voorbehoud is gemaakt.
Soms is er een voorbehoud nodig bij de eindafwikkeling. Bijvoorbeeld voor een medische ontwikkeling die pas na een paar jaar is te constateren, maar die wel min of meer ingrijpende gevolgen voor de schade kan hebben. U moet dit goed met uw belangenbehartiger overleggen. U hebt wellicht de neiging om er een streep onder te zetten, vooral als de uitkering door het voorbehoud lager uitvalt. Dit is echter lang niet altijd verstandig.